نشانه‌های خاموشی سریالی در تابستان

نشانه‌های خاموشی سریالی در تابستان

وزارت نیرو به عنوان متولی اصلی صنعت برق کشور، پیک تابستان ۱۳۹۹ را با مدیریت مصارف و اعمال محدودیت‌های عمدتاً توافقی به صنایع (یا اصطلاحا خرید خاموشی)، بدون خاموشی پشت سر گذاشت. مطابق با پیش‌بینی‌های وزارت نیرو، میزان مصرف برق کشور سالانه ۵ تا ۷ درصد رشد دارد. میزان قدرت نصب شده شبکه حدود ۸۵هزار مگاوات است و پیک تابستان سال گذشته حدود ۸۵هزار مگاوات بود که با توجه به بارندگی‌های مناسب سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ حدود ۱۰ هزار مگاوات از این میزان از طریق نیروگاه‌های برقابی تامین شده است. با مبنا قرار دادن پیش‌بینی وزارت نیرو انتظار می‌رود پیک تابستان امسال به حدود ۶۱ هزار مگاوات برسد که البته پیک‌های ثبت شده در زمستان ۱۳۹۹ و فروردین ۱۴۰۰ رسیدن پیک تابستانی به میزان پیش گفته را بسیار محتمل‌تر کرده است.

طبق آمار اعلامی در ۲۲ فروردین سال‌ جاری میزان مصرف به عدد بی‌سابقه ۴۱ هزار مگاوات رسید در صورتی‌که در سال گذشته و در همین زمان این عدد کمی بیشتر از ۳۴ هزار مگاوات بوده و این یعنی رشد ۳۰ درصدی. مطابق آمارهای اعلامی وزارت نیرو تا پیک سال‌جاری ۳هزار مگاوات به ظرفیت نصب شده نیروگاه‌ها اضافه خواهد شد و علی‌الاصول اگر سایر شرایط مانند سال گذشته باشند و تغییری نداشته باشیم باید با استفاده از روش‌های مدیریت مصرف سال گذشته بتوانیم پیک تابستان را کم‌دردسر پشت سر بگذاریم. اما با توجه به کاهش شدید میزان بارندگی‌ها در پاییز و زمستان گذشته و برآورده نشدن انتظار بارندگی در بهار سال‌جاری و به‌رغم اینکه آمار رسمی در این زمینه منتشر نشده است به نظر می‌رسد در خوش‌بینانه‌ترین حالت در سال‌جاری نهایتا ۶هزار مگاوات از نیاز شبکه توسط نیروگاه‌های برقابی تامین شود و بنابراین حداقل ۴هزار مگاوات نسبت به سال گذشته کسری تولید خواهیم داشت.

اخیراً یکی از معاونان سازمان انرژی اتمی نیز اعلام کرد به دلیل محدودیت‌های تامین سوخت، خاموشی احتمالی نیروگاه اتمی بوشهر نیز وجود دارد که در این حالت نیز ۵۰۰ یا ۱۰۰۰ مگاوات به میزان کسر تولید در تابستان اضافه خواهد شد و بنابراین در صورت آماده بودن سایر نیروگاه‌ها، حداقل ۴۵۰۰ مگاوات کسر تولید از ناحیه نیروگاه‌های برقابی و نیروگاه اتمی بوشهر خواهیم داشت که تنها راه جبران آن در شرایط فعلی، اعمال خاموشی خواهد بود و با این پیش‌بینی تابستان سال جاری و سال آینده تابستان‌ها همراه با اعمال خاموشی برق خواهند بود. همه اینها در شرایطی است که بنا به گفته مجری طرح‌های نیروگاهی سیکل ترکیبی شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی در حال حاضر صرفا در استان تهران با ۳هزار مگاوات کمبود تولید مواجه هستیم. البته در حالت بدبینانه و به دلیل مشکلات نقدینگی حاکم بر وزارت نیرو و تولیدکنندگان برق به تبع آن و مشکلات مربوط به تامین قطعات، احتمال آماده نبودن تعدادی از واحدهای نیروگاه‌های کشور وجود خواهد داشت که در صورت بروز چنین شرایطی متاسفانه میزان کسر تولید به تناسب افزایش خواهد یافت.

با توجه به اینکه احداث نیروگاه‌های بزرگ هم در دوره پیشبرد و تامین مالی و هم در دوره احداث زمانبر هستند و در کوتاه‌مدت به بهره‌برداری نمی‌رسند، از طرفی با در نظر گرفتن بدهی‌های سنگین دولت و وزارت نیرو به تولیدکنندگان برق و مشکلات تعدادی از تولیدکنندگان در بازپرداخت وام‌های ارزی دریافتی خود، که تماما موجب خروج سرمایه‌گذاران نیروگاهی از سرمایه‌گذاری در این بخش شده است، رفع مشکل کمبود تولید در کوتاه‌مدت غیر‌ممکن خواهد بود. راهکار اصولی، منطقی و پایدار برای برون‌رفت از این شرایط ایجاد انگیزه و رغبت در سرمایه‌گذاران به منظور بازگشت به عرصه سرمایه‌گذاری در این صنعت است. برای رسیدن به این منظور باید در وهله اول و با اولویت یافتن اقتصاد ملی قیمت برق برای تولیدکنندگان کشف و قیمت برق مصرف‌کنندگان مختلف نیز تعیین شود و در صورت لزوم تخصیص یارانه، اختصاص آن هوشمندانه‌تر صورت پذیرد. باید توجه شود که با قیمت‌گذاری صحیح، مصرف هم متعادل‌تر خواهد شد و این امر غیر از کمک مستقیم به مدیریت مصرف برق، به طور غیرمستقیم بر کاهش آلاینده‌های هوا نیز موثر خواهد بود. در این حالت و با واقعی شدن قیمت خرید برق از نیروگاه‌ها سرمایه‌گذاری در این بخش رقابتی خواهد شد و قطعا کیفیت سرمایه‌گذاری و تولید بالاتر خواهد رفت. در حال حاضر عملا به دلیل ناهم‌ترازی منابع و مصارف در اقتصاد برق و عدم سرمایه‌گذاری کافی در بخش نیروگاهی و بنا بر پیش‌بینی‌ها با خاموشی‌های فزاینده‌ای در هر سال مواجه می‌شویم که با توجه به پتانسیل‌های موجود در صنعت برق کشور، بروز چنین شرایطی در کشور به هیچ وجه قابل قبول نیست.

حسین ذهبی

مدیرعامل شرکت تولید برق ماهتاب کهنوج

 

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد